برنامه نویسی -
28 شهریور 1401
تاریخچه
جاوااسکریپت را در ابتدا شخصی به نام برندان آیک در شرکت نتاسکیپ با نام Mocha طراحی نمود. این نام بعداً به LiveScript و نهایتاً به جاوااسکریپت تغییر یافت. اولین نمونههای جاوااسکریپت در اواخر دهه ۱۹۹۰ برای مرورگر وب Netscape Navigator ایجاد شد.
اولین نسخه جاوااسکریپت در نسخه B32.0 این مرورگر در دسامبر 1995 معرفی و عرضه شد. این نامگذاری منجر به سردرگمی های زیادی شده و این ابهام را ایجاد میکند که جاوااسکریپت با جاوا مرتبط است در حالی که اینطور نیست.
عده ی زیادی این کار را ترفند تجاری برای بدست آوردن بخشی از بازار جاوا که در آن موقع زبان جدید مطرح برای برنامه نویسی تحت وب بود میدانند.
javaScript به صورت <<جاواسکریپت>> خوانده میشود، ولی در فارسی به صورت <<جاوااسکریپت>> ترجمه میشود و اگر به صورت <<جاوااسکریپت>> ترجمه شود اشتباه است چون دوکلمه جدا ازهم نیست و اگر به صورت دو کلمه جدا نوشته شود خطاهای نگارشی ایجاد میشود، به طور مثال ممکن است کلمه جاوا در انتهای خط و کلمه اسکریپت در ابتدای خط بعدی نوشته شود.
علیرغم اشتباه عمومی، زبان جاوااسکریپت با زبان جاوا ارتباطی ندارد، اگر چه ساختار این زبان به سی پلاس پلاس(++C) و جاوا شباهت دارد که این امر برای یادگیری آسان در نظر گرفته شده است.
در آن زمان، صفحات وب ایستا بودند و تعامل کمی با کاربر، فراتر از کلیک کردن روی پیوندها و بارگیری صفحات جدید، ایجاد میکردند. برای اولین بار، جاوااسکریپت انیمیشن، محتوای تطبیقی و اعتبار سنجی فرم را در صفحه فعال کردهاست.
برای سالهای طولانی، جاوااسکریپت فقط در تعداد محدودی از مرورگرها کار میکرد. مایکروسافت اینترنت اکسپلورر، بزرگترین پایگاه مرورگر، خیلی زود از جاوااسکریپت پشتیبانی نکرد. در عوض، مایکروسافت اسکریپت اختصاصی سمت مشتری خود را با نام JScript ایجاد کرد. در روزهای ابتدایی توسعهٔ وب، برنامهنویسان که مایل به ایجاد وبسایتهای پویا بودند، اغلب مجبور به انتخاب یک خانواده مرورگر از خانوادهٔ دیگر شدند. این کمتر از ایده آل بود زیرا اینترنت را کمتر در دسترس جهانی قرار میداد.
جاوااسکریپت تا سال ۱۹۹۹ استاندارد نشده و بهطور گسترده هم پذیرفته نشد. حتی پس از استانداردسازی، سازگاری مرورگر برای بیش از یک دهه همچنان مسئله ساز بود.
به دلیل موفقیت عمدهٔ جاوااسکریپت در نقش اسکریپتنویسی سمت کاربر (Client Side Scripting Language) برای صفحات وب، مایکروسافت یک نسخه سازگار از این زبان را ایجاد کرد و به علت مشکلات حقوقی آن را جی اسکریپت نامید. این زبان در نسخه ۳٫۰ از مرورگر اینترنت اکسپلورر و در اوت ۱۹۹۶ داده شد. تفاوتهای این دو زبان به حدی جزئی است که اغلب جی اسکریپت و جاوااسکریپت به جای هم به کار میروند. هرچند که مایکروسافت در اینجا چند ده دلیل برای تفاوت جی اسکریپت با استاندارد اکما مطرح میکند.
نتاسکیپ جاوااسکریپت را به سازمان اکما اینترنشنال برای استانداردسازی ارسال کردهاست و نتیجه نسخهٔ استاندارد شدهای به نام اکما اسکریپت است.
جاوااسکریپت به یکی از زبانهای برنامهنویسی پرطرفدار در وب تبدیل شدهاست. هر چند ابتدا بسیاری از برنامهنویسان حرفهای زبان را کم ارزش تلقی میکردند چون مخاطبین آن نویسندگان صفحات وب و آماتورهای این چنینی بودند.ظهور ایجکس بار دیگر جاوااسکریپت را در معرض توجه قرار داد و برنامهنویسان حرفهای بیشتری را به خود جذب نمود. نتیجه ازدیاد فریمورک و کتابخانههای جامعی در این زمینه، بهبود شیوههای رایج برنامهنویسی در جاوااسکریپت و افزایش کاربرد جاوااسکریپت خارج از وب است.
زبان جاوا اسکریپت چیست؟
اگر بخواهیم کمی حرفهایتر به این زبان نگاه کنیم، جاوا اسکریپت یک زبان محبوب مبتنی بر شی، داینامیک و مفسری است. این زبان برای برنامه نویسی سمت سرور و سمت کاربر استفاده میشود.
اگر با این مفاهیم آشنایی ندارید نگران نباشید در ادامه مختصراً به آنها میپردازیم.
شیگرایی یک تفکر و شیوه در برنامهنویسی است. در برنامه نویسی شیگرا کدها در واحدهای کوچکتری تقسیمبندی میشوند و در طی برنامه این واحدها باهم پیوند میخورند تا برنامهی نهایی ایجاد شود.
زبان مفسری (Interpreter) زبانی است که کدهای آن به صورت خط به خط ترجمه و اجرا میشوند! این زبان مقابل زبانهای کامپایلری (Compiled) قرار میگیرد که یکباره کل کدها ترجمه و اجرا میشوند. بنابراین سرعت اجرای زبانهای مفسری نسبت به زبانهای کامپایلری کمتر است.
کاربرد جاوا اسکریپت در دنیای برنامه نویسی چیست؟
پیشتر به محبوبیت زبان جاوا اسکریپت اشاره کردیم. این محبوبیت بی دلیل نیست چرا که با این زبانِ شی گرا شما قادر خواهید بود تا سایتهای بیروح خود را جان بخشی کنید و با کاربران خود تعامل داشته باشید. یعنی میتوانید فایلهای انیمیشنی، صوتی و تصویری را روی سایت خود به نمایش بگذارید. همچنین میتوانید روی سایتتان تایمر قرار دهید، رنگها را با حرکت موس تغییر دهید و بسیاری کارهای دیگر که باعث جذابیت بیشتر صفحات وب میشوند.
اما این تمام چیزی نیست که جاوا اسکریپت در اختیار شما قرار میدهد. شما با استفاده از این زبان میتوانید شروع به ساخت برنامههای وب و موبایل و دسکتاپ کنید. برای این منظور میتوانید از فریمورکهای مختلف JavaScript که مجموعهای از کتابخانهها را در اختیار شما قرار میدهند استفاده کنید. یکی از کارهای سرگرم کننده دیگری که میتوانید از طریق این زبان انجام دهید، توسعه بازیهای رایانه ای تحت مرورگر است. پس به صورت کلی میتوان کاربردهای زبان جاوا اسکریپت را به صورت زیر بیان کرد :
برنامه نویسی فرانت اند
برنامه نویسی بک اند با جاوا اسکریپت
برنامه نویسی نرم افزارهای موبایل
برنامه نویسی نرم افزارهای دسکتاپ
نقاط قوت زبان جاوا اسکریپت چیست؟
هر یک از زبان هایی که در دنیای برنامه نویسی مورد استفاده قرار میگیرند نقاط قوت و ضعف هایی دارند که زبان جاوا اسکریپت هم از این موضوع مستثنا نیست. این زبان به دلیل مزایای فراوانی که دارد در میان برنامه نویسان از محبوبیت زیادی برخوردار است که به طور خلاصه به برخی از آنها اشاره میکنیم :
بر اساس بررسی سایت stackoverflow محبوبترین زبان برنامه نویسی سال 2018 است
برای پردازش و اجرا به کامپایلر احتیاجی ندارد.
یادگیری جاوا اسکریپت نسبت به خیلی از زبانهای برنامه نویسی راحتتر است.
به صورت کراس پلتفورم روی مرورگرها یا پلتفرمهای مختلف اجرا میشود.
نسبت به زبانهای برنامه نویسی دیگر سبکتر و سریعتر است.
فریم ورک ها،کتابخانهها و به صورت کلی ابزارهای بسیار زیادی را در اختیارتان قرار میدهد.
زبان بومی مرورگر وب است و در مرورگر کاربران پردازش میشود.
امکان ایجاد صفحات وب تعاملی و پویا را به برنامه نویسان میدهد.
در جواب عمل کاربران، عکس العمل نشان میدهد.
نقاط ضعف زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت چیست؟
برخی از ضعفهای این زبان برنامه نویسی عبارتند از :
دشواری در تشخیص دلیل خطا دادن و مشکل در دیباگ کردن
محدودیت در اجرای اسکریپتهای جاوا اسکریپت با ایجاد محدودیت هایی جهت حفظ امنیت
اجرا نشدن بر روی مرورگرهای قدیمی
نفوذپذیری نسبت به اکسپلویتها و عوامل مخرب
می تواند برای اجرای کدهای مخرب در کامپیوتر کاربران استفاده شود.
با رندر شدن متفاوت بر روی ابزارهای مختلف میتواند باعث ایجاد تناقض و نداشتن یکپارچگی شود.
تفاوت Java و Java Script
زبان های برنامه نویسی Java و Java Script دارای ساختار دستوری مشابه به هم هستند ، ولی ۲ زبان کاملا مجزا هستند.
Java یک زبان شی گرا قدرتمند برای برنامه نویسی بر روی پلتفرم های مختلف است ، در حالی که Java Script یک زبان ساده اسکریپت نویسی در مرورگر های وب است.
محل قرا گرفتن کد جاوا اسکریپت
کد های جاوا اسکریپت در قسمت html, head,body و نیز به صورت یک فایل خارجی (فایلی با پسوند js) قابل استفاده و فراخوانی هستند. اما معمولا” به کار بردن آن به صورت یک فایل خارجی به دلیل کم شدن میزان کد صفحه و ویرایش آسان تر مناسب تر است. به ویژه اگر جااوااسکریپت ما در تعداد زیادی از صفحات استفاده شده باشد.